Als je mij al langer volgt, weet je het, ik pas een paar keer per jaar op een kat in Berg en dal. Lena is een eigenzinnige rode dame, maar we hebben het goed samen. Als ik daar ben zwoeg ik de flinke heuvels op in Berg en dal met mijn camera of lig ergens tussen de bloemen in de Hortus in Nijmegen. Natuurlijk ga ik dan ook regelmatig het centrum in en leer ik zo de oude en levendig stad beter kennen.

Het bombardement op Nijmegen

Dit keer was ik er drie weken in augustus en las ik De stad in je hoofd van Tessa de Loo. Het boek liet me de geschiedenis van Nijmegen op een andere manier ervaren. Hoewel ik vroeger leerde over het bombardement op Rotterdam, kwam het verhaal over het bombardement op Nijmegen voor mij als een schok. De vernietiging en het verdriet van de bewoners van de stad werden voor mij tastbaar door De Loo’s verhaal.

Cover van de stad in je hoofd

Het boek verweeft de geschiedenis van de stad met de persoonlijke worstelingen van de hoofdpersonage. De Stevenskerk speelt een symbolische rol als stille getuige en slachtoffer van de verwoesting. Daarom bezocht ik deze kerk  opnieuw tijdens mijn verblijf, wat mijn verbondenheid met het boek en de stad versterkte.

De afgelopen jaren zat ik ook regelmatig bij een restaurantje in Nijmegen met uitzicht op een grote boom met een schommel. Pas later hoorde ik van mijn klant, Anneliese Vonk-van der Zande, dat die schommel afkomstig was van een kleuterschool die tijdens het bombardement werd verwoest. Deze ontdekking maakte het verhaal nog intenser voor me.

Wandelend door de stad voelde ik de impact van het verleden. Hoe is het als je bondgenoot zoveel verwoesting achterlaat? Mag je daar wel boom over zijn en hoe geef je dat een plek in de geschiedenis van een stad. Een expositie in een etalage trok mijn aandacht en bracht me verder terug naar die tijd.

De stad in je hoofd

Kort samengevat: in De stad in je hoofd van Tessa de Loo vertelt ze het verhaal van Twan, die als kind zijn familie verloor bij het bombardement op Nijmegen in de Tweede Wereldoorlog en opgroeit bij zijn tante. Twan tekent de stad zoals die nog in zijn hoofd zit om zo een schat te bewaren. Later probeert hij de historische Benedenstad te redden van sloop, terwijl hij worstelt met de trauma’s uit zijn jeugd. Het boek verweeft persoonlijke ervaringen met de gevolgen van oorlog en stadsvernieuwing, waarbij het verleden en heden samenkomen in de strijd om de stad en Twans eigen identiteit. Het boek raakte mij enorm. Wat een verdriet en hoe lastig dat dit bombardement niet veroorzaakt werd door de vijand.

Het boek vind ik dus duidelijk een aanrader en zo kan dus alles je inspireren om te schrijven of te fotograferen. En Nijmegen is nu de stad in mijn hoofd.

Welk boek heeft jou zo geraakt?